Anzegem: oorlogsburgemeester Octaaf Van Eeckhout
Vanaf 1939 is Graaf Philippe de
Limburg-Stirum[1], van Franstalige adel, de
burgemeester van Anzegem.
Bij het uitbreken van de oorlog vlucht hij
met zijn familie en met pastoor Roose naar Zuid-Frankrijk[2].
Bij afwezigheid van de burgemeester vergadert
de Anzegemse gemeenteraad een eerste maal op 31 mei 1940 onder leiding van de
schepenen Marcel Debakker en Basiel Devos. Bij de volgende zitting op 12 juni
1940 is de burgemeester nog steeds afwezig.
In zijn boek Oorlogsburgemeesters 40/44 schrijft Nico Wouters hierover:
“Het ging hier overigens niet altijd om een
voorbereiding van een machtsgreep. Lokale contacten met de Duitse bezetter
konden op veel manieren meespelen. Schepen Debakker van het West-Vlaamse
Anzegem bijvoorbeeld kon de eerste maanden van 1940 dienstdoende burgemeester
worden. Hij ontwikkelde een goede persoonlijke relatie met de lokale en
regionale bezettingsautoriteiten. Deze relatie gebruikte hij blijkbaar om
dossiers te beïnvloeden. Hij dwong inzake enkele benoemingen op 29 november
1940 een gemeenteraadszitting af die werd bijgewoond door Duitse
vertegenwoordigers van de Kreiscommandantur. De beslissing werd op die manier
beïnvloed (PA W-VL).”
Volgens de in voetnoot opgegeven website over
Anzegem neemt onderwijzer Prudent Devogelaere[3],
na de inval van het Duitse leger, enkele weken de functie waar van
burgemeester.
Na zijn terugkeer geeft burgemeester de
Limburg-Stirum, na aanvankelijk geweigerd te hebben, uiteindelijk “vrijwillig”
ontslag op 6 juni 1941, na Duits ambtsverbod.
Opnieuw Nico Wouters:
“De West-Vlaamse VNV-gouverneur Bulckaert van
West-Vlaanderen schreef op 16 januari 1941 een boze brief aan waarnemend
secretaris-generaal Adam. Verschillende burgemeesters in zijn provincie die een
Duits ambtsverbod hadden gekregen, weigerden ‘vrijwillig’ ontslag te geven:
‘deze toestand is onduldbaar’. Bulckaert eiste van Adam dat hij ‘rechtstreeks
bij die Heeren zult tusschenkomen’[4].
Het ging op dat moment overigens om vijf burgemeesters van wie er drie tot de
Franstalige adel behoorden (o.a. Graaf Philippe de Limburg-Stirum van Anzegem).
Op 6 juni 1941 wordt Octaaf Van Eeckhout,
geboren te Anzegem op 11 mei 1892, aangesteld als oorlogsburgemeester. Vanaf
1927 tot 1938 was hij, als landbouwer, tweede schepen in Anzegem en vanaf 1939
gemeenteraadslid in de oppositie.
Octaaf Van Eeckhout (bron: in voetnoot vermelde
website over Anzegem)
In het B.S. van 30 augustus 1941 wordt het
ontslag gepubliceerd van schepen Basiel Devos op 26 augustus 1941 en de
aanstelling een dag later van zijn vervanger, Arthur Vansteenbrugge, geboren te
Gijzelbrechtegem op 6 september 1889 en overleden te Ukkel op 19 mei 1945.
Vansteenbrugge was burgemeester van Anzegem van 1927 tot 1938.
Na de bevrijding wordt Octaaf Van Eeckhout
vervallen verklaard van zijn mandaat als titelvoerend gemeenteraadslid, bij besluit
van de Bestendige Deputatie van 30 maart 1945 en bij beslissing van de
Gouverneur van 10 december 1945, en verliest hij, op beslissing van de
Krijgsraad te Kortrijk van 19 december 1945, zijn burgerrechten uit hoofde van
lidmaatschap V.N.V.
In een vonnis van 19 juli 1949 van de
Rechtbank van Eerste Aanleg van Kortrijk wordt hij hersteld in al zijn rechten.
In de fotogalerij van de Anzegemse
burgemeesters ontbrak hij, tot gemeenteraadsvoorzitter Stephan Titeca
(CD&V) in de gemeenteraad van 19 april 2016 voorstelde om hem alsnog een
plaats in de fotogalerij van burgervaders in de raadzaal te bezorgen, bijna
zestig jaar na zijn overlijden op 24 oktober 1957.
Het voorstel werd goedgekeurd en ook de
ondertiteling werd gewijzigd onder de foto van burgemeester de Limburg-Stirum:
burgemeester van 26 januari 1939 tot 6 juni 1941 en van 2 november 1944 tot
1957.
[1]
Geboren te Brussel op 25 maart 1910 en overleden te Anzegem op 30 oktober 1997.
[2]
Interessante info over Anzegem die we als bron gebruikt hebben, is te vinden op
de website van Anzegemnaren Frans Speleers en Etienne Devogelaere:
http://users.telenet.be/etienne.devogelaere/SITE%20I%202011/index.html
[3]
Geboren te Anzegem op 27 oktober 1894 en er overleden op 27 februari 1959.
[4]
Bundel: Michel Bulckaert 1581 II C/A, Map: ‘Algemeene zaken, Burgemeesters en
schepenen’, Kabinetsarchief gouverneur Bulckaert 1944-1944, PA W-VL.
